quan hệ dinh dưỡng trong quần xã cho biết

Câu hỏi: Mối quan hệ dinh dưỡng trong quần xã nhất định

Bạn đang xem: quan hệ dinh dưỡng trong quần xã cho biết

A. con đường trao đổi vật chất và năng lượng trong quần xã sinh vật

B. mức độ gần gũi giữa các cá thể trong cộng đồng

C. nguồn thức ăn của sinh vật tiêu thụ

D. mức độ sinh vật tiêu thụ chất hữu cơ

Câu trả lời:

Câu trả lời đúng: A. con đường trao đổi vật chất và năng lượng trong quần xã sinh vật

Giải thích:

Mối quan hệ dinh dưỡng trong quần xã sinh vật cho biết cách thức trao đổi vật chất và năng lượng trong quần xã sinh vật.

Cùng trường ĐH KD & CN Hà Nội tìm hiểu thêm về mối quan hệ dinh dưỡng trong quần xã sinh vật nhé!

Mối quan hệ dinh dưỡng

1. Chuỗi thức ăn

một định nghĩa: Chuỗi thức ăn là một chuỗi các sinh vật có mối quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài là một chuỗi, vừa là sinh vật tiêu thụ chuỗi phía trước vừa là sinh vật tiêu thụ chuỗi phía sau.

– Chuỗi thức ăn thể hiện mối quan hệ dinh dưỡng của các loài trong quần xã, trong đó loài này sử dụng loài khác hoặc sản phẩm của loài này làm thức ăn, về phần nó làm thức ăn cho loài tiếp theo. . Ví dụ: Cỏ -> sâu -> sọc góc -> chuột đồng -> rắn hổ mang -> đại bàng. Nó là một chuỗi (hoặc chuỗi) thức ăn có 6 thành phần.

Các đơn vị cấu trúc tạo nên chuỗi thức ăn trên là các bậc dinh dưỡng. Trong quần xã sinh vật, mỗi bậc dinh dưỡng bao gồm nhiều loài đứng trong cùng một mức năng lượng hoặc sử dụng cùng một dạng thức ăn. Ví dụ: trâu, bò, cừu, trắm cỏ đều ăn cỏ; ếch và giun đều ăn giun; Mèo và rắn đều ăn chuột.

Chiều dài của chuỗi thức ăn trên gồm 6 bậc, bắt đầu từ cỏ và kết thúc bằng đại bàng hoặc động vật ăn thịt đầu bảng. Sau cỏ, giun là động vật ăn cỏ, làm thức ăn cho động vật đầu tiên cung cấp cho động vật ăn thịt sơ cấp, tiếp tục, động vật ăn thịt sơ cấp làm thức ăn cho động vật ăn thịt thứ cấp.

b) Phân loại: Có 2 loại chuỗi thức ăn:

Trong tự nhiên, có hai loại chuỗi thức ăn cơ bản: Chuỗi thức ăn do sinh vật tự dưỡng bắt đầu và chuỗi thức ăn được bắt đầu bằng các mảnh vụn sinh vật.

+ Sinh vật tự dưỡng -> Sinh vật tự dưỡng ăn thịt -> Sinh vật ăn thịt các cấp.

+ Mảnh vụn sinh học -> Động vật ăn mảnh vụn sinh vật -> Thú ăn thịt các cấp.

Chuỗi thức ăn thứ hai là hệ quả của chuỗi thức ăn thứ nhất. Trong tự nhiên, chuỗi thức ăn thứ hai thường đóng vai trò chi phối. Phân động vật và xác động thực vật thường bị phân hủy. Hai chuỗi thức ăn hoạt động đồng thời, nhưng tùy thuộc vào địa điểm và thời gian, một trong số chúng trở nên chiếm ưu thế. Ví dụ, ở đồng cỏ Mộc Châu vào mùa xuân và mùa hè, cỏ rất nhiều và non làm thức ăn cho trâu, bò và côn trùng ăn cỏ. Vào mùa đông lạnh và khô, cỏ cằn cỗi, vàng úa, chuỗi thức ăn bắt đầu bằng mùn sinh học càng chiếm ưu thế.

Chuỗi thức ăn bắt đầu với một nhà sản xuất:

Ví dụ: Cỏ → Ngọc trai → Ếch → Rắn – → Đại bàng → Sinh vật phân hủy. Chuỗi thức ăn bắt đầu từ chất hữu cơ bị phân hủy (mùn):

Ví dụ: Mùn → Sâu non ăn mùn → Sâu ăn thịt → Cá → Sinh vật phân hủy

c) Các thành phần của chuỗi thức ăn:

Cơ quan sản xuất: Bao gồm các sinh vật tự dưỡng như cây xanh, tảo.

Sinh vật tiêu dùng (SVTT): Bao gồm những sinh vật không tự tổng hợp được chất hữu cơ mà chỉ sử dụng chất hữu cơ đã tổng hợp được.

+ SVTT1: Là động vật ăn thực vật hoặc là loài kí sinh trên thực vật.

+ SVTT2: Là động vật ăn SVTT1 hoặc ký sinh trên SVTT1.

+ Trong một chuỗi có thể có SVTT3, SVTT4…

Người phân hủy: Bao gồm vi khuẩn dị dưỡng, nấm, có khả năng phân giải chất hữu cơ thành chất vô cơ.

d. Ý nghĩa của việc nghiên cứu chuỗi thức ăn: Biết được một loài sinh vật nào đó trong quần xã, thông qua chuỗi thức ăn, ta có thể dự đoán được sự có mặt của một số loài khác giúp khai thác hợp lí nguồn lợi.

2. Lưới thức ăn

một định nghĩa:

Lưới thức ăn là tập hợp các chuỗi thức ăn, trong đó một số loài sử dụng nhiều dạng thức ăn hoặc cung cấp thức ăn cho nhiều loài để trở thành điểm kết nối của các chuỗi thức ăn.

– Cấu trúc của lưới thức ăn càng phức tạp khi đi từ vĩ độ cao xuống vĩ độ thấp, từ đại dương vào bờ. Quần xã sinh vật trưởng thành có nhiều lưới thức ăn phức tạp hơn quần xã sinh vật non hoặc đã thoái hóa.

b) Ví dụ:

3. Tháp sinh thái

– Khi xếp liên tiếp các bậc dinh dưỡng từ thấp đến cao ta được hình chóp. Đó là tháp sinh thái. Kim tự tháp sinh thái được chia thành 3 loại: kim tự tháp số lượng, kim tự tháp sinh khối và kim tự tháp năng lượng.

– Trong 3 tháp, tháp năng lượng luôn có dạng chuẩn tức là năng lượng mồi lúc này đã đủ dư thừa để nuôi con vật tiêu thụ hết. Hai tháp còn lại đôi khi bị biến dạng. Ví dụ: giữa vật chủ và vật ký sinh, vật chủ nhỏ, vật ký sinh đông đúc nên hình chóp đáy nhỏ, hình chóp lớn. Trong quần xã sinh vật nổi trong nước, sinh khối của vi khuẩn, tảo và sinh vật phù du rất thấp, trong khi sinh khối của sinh vật tiêu thụ lớn, tháp trở nên mất cân bằng.

4. Các dạng bài tập

Bài 1: Nêu nội dung của quy luật hình tháp sinh thái. Liệt kê các loại tháp và cho biết loại tháp nào chiếm ưu thế nhất. Tại sao?

Hướng dẫn giải pháp

1) Nêu nội dung quy luật: Trong chuỗi thức ăn, loài nào có mắt xích càng xa vị trí của sinh vật sẽ có sinh khối trung bình thấp hơn.

2) Các loại kim tự tháp: Có 3 loại bao gồm kim tự tháp dân số riêng lẻ, kim tự tháp sinh khối và kim tự tháp năng lượng.

Trong ba loại, kim tự tháp năng lượng vượt trội hơn vì độ chính xác chuyển đổi năng lượng cao so với hai loại còn lại.

Bài 2: Giải thích tại sao lại có sự suy giảm năng lượng khi năng lượng di chuyển từ bậc dinh dưỡng thấp hơn lên bậc cao hơn?

Hướng dẫn giải pháp

+ Vì hệ số sử dụng thức ăn có lợi trong cơ thể luôn nhỏ hơn 100%. Do đó, sinh khối của sinh vật sản xuất luôn lớn hơn SVTT1, sinh khối của SVTT1 lớn hơn SVTT2.

+ Do đó, năng lượng chuyển từ bậc dinh dưỡng này sang bậc dinh dưỡng khác bị giảm sút do hoạt động bài tiết và hô hấp.

Bài 3: Dựa vào nội dung của quy luật hình tháp sinh thái, con người đã vận dụng vào thực tế một cách có lợi như thế nào?

Hướng dẫn giải pháp

+ Trong hệ sinh thái nhân tạo, con người có những biện pháp giảm thiểu thất thoát năng lượng do hô hấp và bài tiết để tăng hiệu suất khai thác.

Ví dụ: Vườn – ao – chuồng (VAC).

+ Các sinh vật cuối chuỗi có sinh khối nhỏ bao gồm các loài động vật quý hiếm như Gấu, Hổ, Sư tử… Vì vậy cần có luật bảo vệ các sinh vật này để cân bằng hệ sinh thái.

Đăng bởi: Trường ĐH KD & CN Hà Nội

Chuyên mục: Sinh học lớp 12, Sinh học 12